ROMEO I JULIA (Teatr Muzyczny Capitol)

To jest spektakl nadzwyczajny, bo wyjątkowo chybiony. Aktorsko chaotyczny, reżysersko położony. A z drugiej strony, ludzie kupują bilety, bo jednak Capitol, jednak wielki KLATA. Nie, tym razem się zwyczajnie nie udało. Miał być przebój, jest KLA...PA.

Z rozczarowaniem: [0-6] 1

TROJANKI (Teatr AST)

 

Bardzo trudno mnie od pewnego czasu teatralnie zaspokoić. Nie wstaję do owacji, bo wszyscy wstają, nie przyłączam się do chóru zachwytów, gdy widzę, że spektakl dziełem nie jest. Miałem tak kilka razy ostatnio, ale nie, nie będę psuł wyśmienitego nastroju twórcom tamtych przedstawień, może i niezłych, lecz niewartych aż takich peanów. No ale jednak kiedy wydarza się coś naprawdę wyjątkowego, nie mogę milczeć. To żadna nowina, że studenckie dyplomy aktorskie bywają znakomite. Dość przypomnieć ‘Cesky diplom’, dzieło lalkarzy sprzed siedmiu już lat, mające zresztą cudowny repertuarowy ciąg dalszy w Teatrze Kochanowskiego w Opolu. Chciałbym podobnego losu ‘Trojanek’, też dyplomu Wydziału Lalkarskiego wrocławskiej AST. To dzieło nadzwyczajne. Reżyser Konrad Dworakowski podszedł do swojej pracy nie jak do czegoś, co przede wszystkim ma zapewnić zadania aktorskie studentom, lecz stworzył inscenizację przez wielkie I. Zapewne jeden z najlepszych spektakli w swej artystycznej biografii. Nieprzypadkowo wybrał taki tekst na tu i teraz, choć – trzeba przyznać – wybór to odważny po świetnej realizacji Jana Klaty w Teatrze Wybrzeże. Dworakowski gra w tej samej mistrzowskiej lidze i jestem pewien, że studencka ekipa będzie po latach wracać wspomnieniami do ‘Trojanek’ nie jedynie z sentymentu. Trafiło się nam wszystkim, którzy zechcą się przy Braniborskiej pojawić, dzieło przemyślane gruntownie, dopracowane detalicznie, inteligentne, klasyczne i nowoczesne zarazem, komentujące świat współczesny i ponadaktualny, słusznie aluzyjne, odpowiednio wyważone w składnikach i proporcjach, bosko audialne i muzyczne. Słowem: cudo. Chciałbym, żeby miało swoje dłuższe życie teatralne, także dlatego, że aktorska młodzież dojrzewa, za kilka, kilkanaście miesięcy zabrzmieliby jeszcze lepiej, wyraziściej i mocniej operując słowem. Wizualnie, ruchowo, wokalnie są już teraz wybitni. Gdyby dodali (niektórzy) charakteru interpretacjom tekstu, pisałbym: herosi. To – jak wiadomo – musi przychodzić z czasem, doświadczeniem, przeżyciami w realu. Wrocławskie ‘Trojanki’ trafiają w Chwilę. Gdy wojna za miedzą, polityka w rożnych krajach bliżej wojny niż debaty, gdy sprawą kobiet – to niewiarygodne – ciągle się gra. Ale też kiedy zarówno w życiu, jak i w teatrze, rozbudzona jest ogromnie nadzieja zemsty na przeróżnych oprawcach. Wybierzcie się na ten spektakl póki istnieje, koniecznie! To w tej chwili numer jeden na premierowym wrocławskim afiszu. 
......
......
[0-6] 5+
GCH
Tutaj zobaczycie bardzo dobre zdjęcia: TROJANKI

CZARODZIEJSKI FLET W BRESLAU (Opera Wrocławska)

fot. Opera Wrocławska
 

Bardzo lubię teatr Michała Znanieckiego. To reżyser który ma swoje patenty, a też nie boi się ryzyka. I całe szczęście, że się nie zmienia pod tym względem. Jego inscenizację 'Czarodziejskiego fletu' można i należy szlifować, zwłaszcza obsadowo. Bo gdyby wszyscy śpiewali jak Marcelina Roman i Łukasz Rosiak to byłoby przepięknie. No i nie zapominajmy o Marii Rozynek-Banaszak, która podobno tego wieczoru, kiedy widziałem spektakl, śpiewała niepełnym głosem. Daj Boże wszystkim Królowym nocy takie śpiewanie nawet bez problemu z krtanią. Znakomici są Chlopcy: Artur Plinta, Paweł Szlachta, Bartosz Wasiluk (trzej kontratenorzy!). Warto jeszcze (dotyczy to prawie wszystkich) pracować nad mówieniem tekstu, tu jest wiele do zrobienia. Rozczarowuje przeciętna choreografia, nieco śmieszą kreacje tancerek speluny u niejakiej Gabi Celt (ich niby perwersyjnie, lecz kompletnie niezachęcająco łyse głowy w połączeniu z pensjonarskimi kostiumami). Uwertura wizualnie wręcz nudzi. Dobrze zagrana muzyka Mozarta obroni się zawsze i nie jest inaczej również teraz (duże uznanie dla orkiestry pod wodzą Adama Banaszaka), choć w tej akurat inscenizacji mocniej wybrzmiały fragmenty kojarzące się już z Requiem. I świetnie. Pamiętajmy, że 'Czarodziejski flet' to ostatnia skomponowana przez Wolfganga Amadeusza opera. 

 

Mamy tu świat baśniowy i jak w każdej baśni niepozbawiony mroku, więc baśń o Mocku, Eberhardzie Mocku, tu pasuje. Może się to wydać pomysłem właśnie ryzykownym, i mieszane uczucia mi też towarzyszyły przez te trzy godziny. Czy dialogi brzmiące piórem Marka Krajewskiego nie zabrzmią w operze dziś na siłę. Musicie sami zdecydować. Może takie szaleństwo się opłaca, zwłaszcza w takim mieście jak Wrocław i przy naszym sentymencie do tego cyklu retro kryminałów. Tak to widzę. Właśnie dlatego, że świat radcy kryminalnego z Breslau jest dziś bardziej baśnią niż kryminałem na serio i sam Marek Krajewski trafnie to zresztą wyczuł, żegnając się ze swoim bohaterem w czasach Johnów Wicków. Teraz moralny (jednak) brutal z Breslau wydaje się barankiem. 

 

I uwaga, uwaga! Ogłaszam, z pełną odpowiedzialnością, mamy na scenie Opery Wrocławskiej najlepszego Eberharda Mocka jaki na scenie i w TV się pojawił. To Jacek Jaskuła, jeden z absolutnie moich ulubionych artystów naszej opery, ciągle przed prawdziwym wyeksponowaniem jego gwiazdorskich talentów (i nie, nie jest żadnym usprawiedliwieniem dla byłych dyrektorek i dyrektorów OW, że Jacek nie jest tenorem, baryton też ma co śpiewać w operowym repertuarze, tylko trzeba o ten repertuar zadbać i go właściwie obsadzić*). Tutaj Jaskuła jest po prostu doskonały. W tym miejscu stawiam kropkę, żeby nie zepsuć suspensu związanego z postacią-aktorem śpiewakiem. 

 

I nawet jeśli nie jest to spektakl na piątkę, to korci mnie dopisać: jeszcze?

GCH

[0-6] 4,5
.....

8.10.2023, balkon 1, rząd II, miejsce A

 
*Muszę o tym wspomnieć, bo mam ten duet ciągle w uszach i oczach: Papageno Jacka Jaskuły i Papagena Iryny Zhytynskiej w poprzedniej tutejszej realizacji 'Czarodziejskiego fletu' (z 2010 roku) to było coś wyśmienitego. I tak sobie nawet pomyślałem, że gdyby (pewnie w wersji scenicznej to trudne, ale w wideo...) Mock został alter ego Papagena, gdyby obsadzić Jacka w obu rolach..., cała historia zyskałaby jeszcze inny wymiar.

SEN SREBRNY SALOMEI (Teatr Modrzejewskiej w Legnicy)

Ten mocny, choć oszczędny w środkach, spektakl dziś opowiada o Ukrainie i Ukraińcach. Oby za chwilę kontekst wojny z Rosją nie był tak dotkliwy, bo wybrzmiewają tu oczywiście także relacje polsko-ukraińskie i klasowe zależności dawnej Rzeczpospolitej. Ale na dziś najważniejsza jest wojna. Okrutni Lachowie z kiedyś to teraz Rosjanie. Do takiego odbioru inspiruje nie tylko pieśniowy finał, lecz całość. Obsada, w której widzimy aktorów i aktorki starszych niż postacie, sposób grania (ze świadomością tego, co się stanie, doświadczeniem życia i ról), pomysł na inscenizację, w formie czytania-mówienia. Od początku wiemy, że jesteśmy w teatrze, nie mamy do czynienia z Salomeą, Sawą czy Semenką i Regimentarzem. To aktorzy rekonstruują, w raczej współczesnych strojach, dramatyczne wydarzenia. Co wcale dramatu tych wydarzeń nie osłabia. Rzeź jest rzezią także w tej formule, bo drużyna Modrzejewskiej po prostu nie traci mistrzowskiej dyspozycji, a Piotr Cieplak to jeden z ukochanych reżyserów tej ekipy. Cieplak z Robertem Urbańskim postawili wieszczowi Słowackiemu własne warunki, krojąc radykalnie tekst, destylując z niego szekspirowską sztukę, gdzie relacje prywatne, miłosne, polityczne są pretekstem dla opowieści o mechanizmach władzy, przemocy, konfliktu. Człowiek może wygrać albo przegrać, albo oszaleć, lecz świat będzie się kręcić na tych samych zasadach. W 2022 roku ktoś znów kogoś będzie chciał stłamsić, jakiś kraj niby panów uczynić niby chłopów poddanymi. A narodowość będzie mieć znaczenie. Teatralnie natomiast, legnicki 'Sen srebrny Salomei' to prawie dwugodzinny dowód na istnienie (i dobre się miewanie) teatru opartego na świetnym aktorstwie. No i potwierdzenie, że Juliusz Słowacki świetnym dramatopisarzem był.

[0-6] 5+ 
gch
...
Klasyka Żywa, Opole 2023

SZTUKA KOCHANIA (Teatr Kochanowskiego w Opolu)

 

Spotkanie po spektaklu, fot. gch

Sympatyczne, fajne przedstawienie, po którym wychodzi się z uśmiechem na ustach i może też czymś więcej, co odczują na własnej skórze nasi przyszli kochankowie i kochanki. Według Michaliny Wisłockiej, ale przede wszystkim na przekór. Bo facet nie jest wyłącznie myśliwym miłości, może rozmawiać, czuć, wyrażać swoje intymne pragnienia i emocje, poszukiwać, pytać. Przełomowym momentem w tym zabawnym spektaklu, czerpiącym z filmów, jest monolog Kacpra Sasina, który zwraca się do Dziewczyny. I jest to projekcja woli współczesnej kobiety, ale chyba w tej akurat sprawie łatwo się zgodzimy. No bo tak, grają w 'Sztuce kochania' mężczyźni (sześciu, o różnych - że tak powiem - parametrach), lecz teksty (i te wisłockowe, i nowe) napisała kobieta. Przyjemniej opuszkiem niż paznokciem (choć... bądźmy w porozumieniu na siebie otwarci...), kobieta też inicjuje (bywa często odważniejsza w tych rzeczach), jasne. Dla wielu mężczyzn (niestety raczej tych niechodzących do teatru) mogłoby doświadczenie opolskiej sztuki być przeżyciem zmieniającym życie, nie tylko seksualne. Teatralnie natomiast spektakl Miry Mańki to teatr skromny a wielki, mówiony, śpiewany, chodzony. I co najważniejsze: pozytywny. Na osobne uznanie zasługuje muzyka Weroniki Krówki. Wiemy to doskonale, że każde przedstawienie z jej wkładem lub udziałem to muzyczny przysmak, tu też. Obserwowałem publiczność: wielu robiło dokładnie to, co ja, zamykaliśmy oczy zahipnotyzowani brzmieniem erotycznych scen. Na takie marzenia dziewczyn z XXI wieku, mówimy zdecydowane TAK. 

[0-6] 4,5

gch
...

Opole 2023, Klasyka Żywa, spektakl towarzyszący

BALLADY I ROMANSE (Wrocławski Teatr Pantomimy)

 

YT WTP

Pamiętamy, że w 2022 roku wszyscy się rzucili na Mickiewiczowy tom z powodu dwusetnego jubileuszu, no i związanych z nim dotacji. Mieliśmy zatem festiwal cokolwiek archaicznej poezji i różnych pomysłów na nią w teatrze 2022. Wybitnych osiągnięć nie było, ale niektóre próby warte zauważenia. Między innymi ta z Wrocławia. Od razu powiem, że mnie to nie bierze. Fragmenty Mickiewicza trochę tak, ale przeróbki bardzo nieliczne. Artystom Pantominy należy się podziw, bo kilka dni przed premierą 'Symfonii alpejskiej' dotrzymali terminu i zobowiązań, by w Opolu zaprezentować trzyczęściowe przedstawienie, przygotowane przez reżyserską trójkę: Piotr Soroka ('Romantyczność'), Zdenka Pszczołowska ('Świteź'), Błażej Peszek ('Lilije'). No cóż, miło się przegrywa w dobrym towarzystwie. Bez przeczytania na świeżo wierszy wieszcza jedynie trzecia etiuda daje się zrozumieć, bo tam brzmi słowo (ale i pantomima obecna, a Izabela Cześniewicz wykonuje kawał świetnej teatralnej roboty; szkoda tylko, że nie używa mikroportu, bo ledwo ją słychać). W środkowej 'Świtezi' nie połapiesz się, Widzu, bez ściągi, choć z drugiej strony jest to całostka najbardziej intrygująca (czytaj: tajemnicza). Pierwsza część, czyli 'Romantyczność' z Karusią śniącą o ukochanym Janie, miała szanse na choreograficzny strzał w dziesiątkę, nieźle to wszystko zostało pomyślane i wytańczone, ale szwankuje estetyka. Nie wierzę w miłość i namiętność między nagim Janem a ubraną w jakiś quasi cielesny kostium Karusią (jakkolwiek uwielbiam Agnieszkę Dziewę). Że niby podkreślamy jej ziemskość, a jego niebieskość? Nie, we śnie (w miłości i w teatrze) muszą być równe prawa: albo zakładamy kostium i jemu, albo ona zrzuca swój. Taki zgrzyt z miejsca podcina skrzydła wrażeniu i interpretacji widza. Jednakże jest w tym spektaklu coś, co zwycięża wszystkie ziemskie i nieziemskie sprawy: muzyka. To, co (na żywo) robią Magda Pasierska z Szymonem Tomczykiem (ustylizowanym na Adama M.) to arcydzieło. 'Ballady i romanse' są ich nadzwyczajną przepustką do teatru. Mam nadzieję, że w przyszłości będą trafiać na lepsze realizacje, takie, które wejdą z ich sztuką w dialog. We wrocławskiej Pantomimie pokonali wszystko i wszystkich. Dla muzyki trzeba ten spektakl zobaczyć, tzn. usłyszeć. 

[0-6] 3,5 [duet muzyków 6]

gch
...
Opole 2023, Klasyka Żywa

ZNACHOR (Teatr Słowackiego w Krakowie)

YT Teatru Słowackiego

Z zaciekawieniem zacząłem oglądać ten spektakl, spodziewając się świeżego podejścia do może nie klasycznego, ale ikonicznego tytułu. Powieść, a bardziej film na jej podstawie, stały się wspólnotowym doświadczeniem niejednego już pokolenia. I z początku było ciekawie. Scena operacji wykonywanej przez jeszcze profesora Wilczura  w klinice podobała się jako satyra na serialowo-celebryckie klimaty. Dwie wersje przeboju "Gonna Make You Sweat' obiecywały sporo. I chociaż jeleń na rykowisku gdzieś w tle wzbudzał obawę, to na razie łatwo było dać się porwać tej prześmiewczej narracji. Gorzej, gdy okazało się, że nic oprócz beki tutaj nie znajdziemy. Tylko nieustanne robienie oka. Nie fair to zabieg w przypadku literatury (i filmu) do kanonu nigdy nieaspirujących. OK, przeróbcie Szekspira, ale Dołęgę-Hoffmana? Po co? Żeby powiedzieć, iż 'Znachor' to kicz? Wystarczy powiedzieć. Spektakl powinien być jednak o czymś więcej. W 'Znachorze' literackim i filmowym mamy emocje i wzruszenia, po to czytamy i włączamy, 'Znachor' Teatru Słowackiego to wyprany z emocji i wzruszeń przegląd fabuły, chaotyczny, w intencjach może szlachetny, lecz finalnie spartolony. Informacja na ekranie podpowiada, że mamy rok 1922 (profesor Wilczur i klinika w Warszawie) i 15 lat później (Antoni Kosiba jako wiejski znachor), ale Marysia nosi się jak dziewczę z dzisiejszej wiejskiej ósmej b, a Leszek (arystokrata...) to raczej jakiś małomiasteczkowy Presley (jego ojciec, hrabia Czyński, zapewne ma fermę kur). W dodatku Zenek jest w spektaklu tym, któremu znachor łamie nogi, by mógł ponownie chodzić, i równocześnie tym, który powoduje wypadek zakochanej (trudno w tę miłość uwierzyć) pary. W oryginale (oryginałach) autorzy dbali o realistyczność motywacji, tu urządza się imprezę na motywach. Próbował reżyser Jakub Roszkowski bronić swej wizji na spotkaniu z widzami: że chodziło o przesłanie (pracoholik musi przeżyć wstrząs, by żyć inaczej, się wyzwolić), że w trakcie przygotowywania spektaklu wybuchła wojna w Ukrainie, a na granicy polsko-białoruskiej... Piernik z wiatrakiem i odwrotnie. I'm not buying this. Choć spektakl jest dynamiczny, momentami pomysłowy, to dzieje się z pozycji wyższości inteligenta nad tzw. zwykłym człowiekiem, melodramatyczną łzą. Podkreśla to kontrast między sceniczną rekonstrukcją kiczu (obok jelenia zobaczymy i makietę psa wilczura, naprawdę) a jazzującą, wartościową (i świetnie zagraną) muzyką na żywo. No i ten Konrad z dialogu z Maskami na koniec... Tak, aktorzy Słowackiego potrafią wiele, ale nie potrafią (mnie) przekonać do pośmiewiska ze znachorowej ikony. Można świat zawrzeć między ostrobramski obraz a rykowisko, ale trzeba mieć w zanadrzu coś więcej niż gagi i scenki. Istnieje wszakże jeden sposób na zachwyt nad tym przedstawieniem. Oglądajcie je na... haju. 

[0-6] 3

gch

....
Opole 2023, Klasyka Żywa